ΙΣΤΟΡΙΑ-ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Αρχαίοι οικισμοί στο Νομό Καρδίτσας Μαγούλα Συκεών. Νοτιοδυτικά του χωριού, δίπλα από τη σημερινή κοίτη του ποταμού Ενιππέα, στη θέση «Ζευγαρολίβαδο», βρίσκεται ο προϊστορικός οικισμός, γνωστός ως «Μαγούλα Συκεών». Η πρώτη ανασκαφή έγινε το 1988 με αφορμή τη χάραξη της νέας οδού Καρδίτσας-Λάρισας.

	Η Άρνη που – όπως αναφέρουν οι μελετητές – κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς έως και τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους. Ήταν χτισμένη στην ανατολική όχθη του Οργόζινου ποταμού, στις νοτιοδυτικές παρυφές του λόφου “Ογλάς” (σύμφωνα με τον μελετητή κ. Νίκο Καραφύλλη, «Ο λόφος αυτός στη Δημώδη γλώσσα λέγεται και Γλάς, από το Αλβανικό magule μαγουλάς, γουλάς, γλάς) του χωριού Πύργος Κιερίου.
	Οι Γόμφοι, που βρίσκονται κοντά στο Μουζάκι. Παλαιότερα ο οικισμός ήταν γνωστός με την ονομασία Φιλιππούπολη, γιατί – σύμφωνα με ιστορικές εκτιμήσεις – είχε οχυρωθεί από τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον Φίλιππο Β’. Γνώρισε ιδιαίτερη ακμή κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους.
	Το Θητώνιον που, όπως λέγεται, ήταν χτισμένο στα βορειονατολικά του χωριού Γεφύρια, στην ανατολική όχθη του ποταμού Απιδιανού (Φαρσαλιώτη).
	Η Ίτων ή Ίτωνος, που υπολογίζεται ότι βρίσκονταν πολύ κοντά στο χωριό Φίλια και κατοικήθηκε από τους ομηρικούς έως τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους. Εκεί υπήρχε το σημαντικό ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς.
	Το Κιέριον που ιδρύθηκε από τους Θεσσαλούς γύρω στο 1124 π.Χ. Βρίσκονταν στους νοτιοανατολικούς πρόποδες του λόφου Ογλάς. Ένα μέρος του αρχαίου οικισμού βρίσκονταν στη θέση όπου σήμερα είναι το νότιο τμήμα του χωριού Πύργος Κιερίου.
	Η Μητρόπολη που όπως φαίνεται, ήταν κτισμένη εκεί όπου συναντούμε σήμερα το ομώνυμο χωριό, το Παλαιόκαστρο. Αναφέρεται ότι από εκεί πέρασε ο Ιούλιος Καίσαρας πριν από τη μάχη των Φαρσάλων, το 48 π.Χ.
	Η Ορθή που εντοπίζεται έξω από το χωριό Κέδρος, στο δασύλλιο του Αγίου Νικολάου.
	Ο Ορχομενός που αναπτύχθηκε – όπως υποστηρίζουν οι ιστορικοί – εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το χωρίο Χάρμα ή Χάρμενα.
	Η Πολίχνα που άκμασε στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα το χωριό Μεσενικόλας.
	Η Σιλάνη ή αλλιώς Σίλανα που εντοπίζεται από τους μελετητές κοντά στο Προάστιο. Άκμασε κυρίως κατά τους κλασικούς και τους ρωμαϊκούς χρόνους.
	Οι Αγγειές που, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, άκμασαν ως οικισμός στην περιοχή της Κτιμένης. Άλλοι όμως τις τοποθετούν στη Λουτροπηγή και άλλοι στο Παλαιόκαστρο Καΐτσας.
	Το Αθήναιο, που πιθανολογείται ότι βρίσκονταν κοντά στη σημερινή Αργιθέα.
	Η Αργιθέα που κατ’ άλλους βρίσκονταν κοντά στο χωριό Θερινό, ενώ κατ’ άλλους βρίσκονταν κοντά στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα το χωριό Αργιθέα. Λέγεται ότι υπήρξε πρωτεύουσα της γύρω ορεινής περιοχής, που τότε ονομάζονταν Αθαμανία.
	Το Αστέριον που όπως αναφέρεται, βρίσκονταν κοντά στον Παλαμά, στο σημερινό χωριό Βλοχός ή στη Συκεώνα και οι κάτοικοί του πήραν μέρος στην Τρωική εκστρατεία. Πολλοί ταυτίζουν το Αστέριον με τις Πειρασίες οπότε πρέπει να το τοποθετήσουμε στο χωριό Ερμήτσι. Υπάρχουν ωστόσο και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το Αστέριον και οι Πειρασίες ήταν δύο διαφορετικοί οικισμοί.
	Η Ελλοπία που όπως υποστηρίζεται από ορισμένους βρίσκονταν στο σημερινό χωριό Πετρωτό, αλλά η άποψή τους δεν βρίσκει σύμφωνους όλους τους ιστορικούς μελετητές.
	Η Ιθώμη για την οποία ο Χριστόφορος Τραυλός αναφέρει ότι «κτισμένη πριν από τον Τρωικό πόλεμο, αναφέρεται για πρώτη φορά στη ραψωδία Β’ της Ιλιάδας του Ομήρου (8ος αιώνας π.Χ.) όπου αποκαλείται “κλωμακοέσσα”, δηλαδή πετρώδης και κακοτράχαλη. Κατά τον Όμηρο λοιπόν οι κάτοικοι της Ιθώμης έλαβαν μέρος στην εκστρατεία κατά της Τροίας μαζί με τους κατοίκους των γειτονικών πόλεων Τρίκκης και Οιχαλία, με αρχηγούς τους γιούς του Ασκληπιού, Ποδαλείριο και Μαζάονα».
	Οι Ίχνες ή Άχνες που όπως υποστηρίζεται, χωρίς ωστόσο να έχει εξακριβωθεί, βρίσκονταν κοντά στην αρχαία πόλη Φύλλον και ότι εκεί υπήρχε και το περίφημο ιερό της Ιχναίας Θέμιδας.
	Η Καλλίθηρα, η οποία λέγεται πως βρίσκονταν στη θέση του σημερινού χωριού Καλλίθηρο. Υπάρχει όμως και η άποψη ότι βρίσκονταν στο Παλιούρι.
	Τα Κέλαιθρα, που αναφέρεται πως βρίσκονταν μάλλον στο σημερινό χωριό Άμπελος.
	Η Κτιμένη που συναντάται και με άλλες ονομασίες όπως Κτιμέναι ή Κτιμεναί και αναφέρεται ως οικισμός μεγάλης σπουδαιότητας, ακόμη και ως πρωτεύουσα της Δολοπίας. Μάλλον άκμασε εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το χωριό Άνω Κτιμένη, αλλά δεν αποκλείεται – κατά τους μελετητές – να βρίσκονταν και στη Ρεντίνα.
	Τα Κύπαιρα που πιθανόν βρίσκονταν στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα το χωριό Μακρυρράχη.
	Το Λίμναιο που βρίσκονταν είτε στο χωριό Βλοχός, είτε στη Μεταμόρφωση. Οι μελετητές αναφέρουν και τις δύο θέσεις ως πιθανές.
	Το Μεθύλιο, που αναφέρεται ότι ως οικισμός της Θεσσαλιώτιδας και τελευταία εντοπίστηκε επιγραφικά στο χωριό Μυρίνη.
	Η Μενελαΐς που λέγεται πως βρίσκονταν είτε στη Ρεντίνα είτε στην Καστανιά, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν στοιχεία που να ενισχύουν τη μία ή την άλλη άποψη.
	Η Οθόρνη που είναι ένας από τους αρχαίους οικισμούς για τους οποίους δεν διασώθηκαν στοιχεία για τη θέση τους.
	Το Ονθύριο ή Ονθούριο που βρίσκονταν μάλλον κοντά στον Άγιο Θεόδωρο. Βέβαιο πάντως είναι ότι πως βρίσκονταν κοντά στην Άρνη ή το Κιέριον
	Το Ορμένιο που κατά μια εκδοχή βρίσκονταν κοντά στο χωριό Ερμήτσι, ενώ κατ’ άλλη στη θέση “Χτούρι” κοντά στον ποταμό Ενιππέα.
	Οι Πειρασίες που από πολλούς ταυτίζονται με το Αστέριον. Βρίσκονταν στο χωριό Ερμήτσι, όπως αποδείχθηκε τελευταία από επιγραφή.
	Το Πεύμα ή Τεύμα που αναφέρεται πως βρίσκονταν στους πρόποδες του όρους Κολοκριά ή Κατάχλωρου, ή ακόμη στον Άγιο Ιωάννη Παλιουρίου.
	Το Φάκιον, που ίσως βρίσκονταν στο χωριό Πέτρινος, κάτι όμως που δεν έχει εξακριβωθεί.
	Οι Φημίες που βρίσκονταν κοντά στην αρχαία Άρνη, είτε κοντά στο χωριό Άγιος Θεόδωρος, είτε – κατ’ άλλους – κοντά στου Σοφάδες.
	Ο Φύλλος που εκτιμάται ότι βρίσκονταν κοντά στο σημερινό χωριό Φύλλο, χωρίς να λείπουν και οι εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες ο οικισμός αυτός βρίσκονταν στη θέση “Γκιόλι”, κοντά στο χωριό Ηλιά. Αρχαίες πόλεις στη Δυτική Θεσσαλία Ιθώμη Σημαντικά στοιχεία για τις αρχαίες πόλεις της Δυτικής Θεσσαλίας φέρνει στο φως εργασία του προϊσταμένου της ΛΔ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Λεωνίδα Χατζηαγγελάκη. Οι διαβάσεις και τα περάσματα της Δυτικής Θεσσαλίας είχαν μεγάλη σημασία, αναφέρει ο αρχαιολόγος, για την επικοινωνία και τις ανταλλαγές από τα πανάρχαια χρόνια και αρκετές πόλεις ιδρύθηκαν σε τέτοιες θέσεις. Η ιστορία των αρχαίων πόλεων ανιχνεύεται μέσα από τις φιλολογικές πηγές, τις επιγραφικές μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα, που ολοένα έρχονται στο φως και επιβεβαιώνουν θεωρίες ή αντίστοιχα καταρρίπτουν μύθους. Στους ιστορικούς χρόνους, το δυτικό τμήμα της αρχαίας Θεσσαλίας διοικητικά είχε διαιρεθεί σε τέσσερα μεγάλα τμήματα, τις “τετράδες”, ενώ στην περιφέρεια ήταν εγκαταστημένοι οι περίοικοι λαοί, οι Αθαμάνες και οι Δόλοπες στα δυτικά και στα νοτιοδυτικά. Ορισμένες από τις ονομαστές πόλεις της Θεσσαλιώτιδος, περίπου στα όρια που καταλαμβάνει ο νομός Καρδίτσας, ήταν το Κιέριον που κατέλαβε τη θέση της ομηρικής Άρνης, το Θετώνιον ή Θητώνιον, η Όρθη, η Καλλίθηρα, το Μεθύλιον, το Φάκιον, το Αστέριον, η Πειρασία (Πειρεσία ή Πειρασιαί), ο (η) Φύλλος, οι Ίχναι ή Άχναι. Από την περιοχή της αρχαίας Μητρόπολης και προς τα βόρεια που οριοθετούνταν η Εστιαιώτις, ως κύριες πόλεις αναφέρονται η Τρίκκη, οι Γόμφοι, η Πέλιννα, η Φαρκαδόνα, η Φαϋττός, ο Άτραγας και άλλες στην περίμετρο του νομού Τρικάλων, όπως το Αιγίνιον, η Φαλώρεια, η αρχαία πόλη στην Αγρελιά. Από τα οδοιπορικά ακόμη των περιηγητών και ιστορικών των περασμένων ετών- προσθέτει ο κ. Χατζηαγγελάκης- είχαν γίνει διάφορες προτάσεις και ταυτίσεις αρχαίων πόλεων και οικισμών, αρκετές από τις οποίες επιβεβαιώθηκαν και επιγραφικά, κάποιες ταυτίστηκαν από τις νεότερες έρευνες, ενώ για άλλες το πρόβλημα της ταύτισης παραμένει. Έχοντας επίγνωση του ιστορικού φορτίου της περιοχής της δυτικής Θεσσαλίας, θα επιχειρήσουμε μία μικρή περιήγηση, ακολουθώντας την ποτάμια οδό του Πηνειού ποταμού, με βασική σχεδία την ανθρωπιστική σπουδή στην Αρχαιολογία, με στόχο την παρουσίαση και την ανάδειξη ορισμένων αρχαίων πόλεων της δυτικής Θεσσαλίας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον προϊστάμενο της ΛΔ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, κ. Χατζηαγγελάκη η εικόνα για το νομό Καρδίτσας έχει ως εξής: Ακολουθώντας τον αρχαίο δρόμο στις υπώρειες των Αγράφων και την πορεία του από τους Γόμφους προς την αρχαία Μητρόπολη, συναντούμε τον αρχαιολογικό χώρο της Ιθώμης, στη θέση “Κάστρο”, 1,5 χλμ. νοτιοανατολικά του χωριού Πύργος Ιθώμης. Οι κάτοικοι της Ιθώμης μετείχαν στην τρωική εκστρατεία μαζί με τις άλλες δύο πόλεις της “Εστιαιώτιδας”, την Τρίκκη και την Οιχαλία, (Ιλιάδα Β, 729). Έλαβε το όνομα της από την ομώνυμη νύμφη, η οποία σύμφωνα με την παράδοση ανάθρεψε το Δία μαζί με τη νύμφη Νέδα. Λείψανα της ύστερης εποχής του χαλκού δεν έχουν αποκαλυφθεί ακόμη στην περιοχή της “κλωμακόεσσας”- κατά τον Όμηρο, Ιθώμης. Αντίθετα, έχουν διασωθεί λείψανα του τείχους της κλασικής – ελληνιστικής εποχής. Μέσα στον τειχισμένο χώρο υπάρχουν λείψανα οικοδομημάτων και θραύσματα αγγείων. Στην ακρόπολη της αρχαίας πόλης διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση αυτόνομος πύργος, κατασκευασμένος κατά το ισοδομικό σύστημα από πλίνθους ντόπιου ασβεστόλιθου. Κατά τις μαρτυρίες των φιλολογικών πηγών (Στράβωνας Θ, 5, 17), αλλά και των αρχαιολογικών τεκμηρίων, όπως τμήμα ενεπίγραφης στήλης της ελληνιστικής εποχής από το ιερό της Φίλιας, στην οποία αναγράφεται η “εγκατάσταση κοινών φυλακίων”, η Ιθώμη συνοικίσθηκε πρώτα με τους Γόμφους και ύστερα με τη Μητρόπολη, στα τέλη του 3ου και τις αρχές του 2ου αι. π. Χ. Επίσης, σε τμήμα ενεπίγραφης στήλης από την αρχαία Μητρόπολη γίνεται αναφορά σε συνθήκη συμπολιτείας ανάμεσα στη Μητρόπολη και την Ιθώμη, με το όνομα Θώνη. Μερικοί περιηγητές και ιστορικοί τοποθετούν την αρχαία Ιθώμη στο χώρο του Κάστρου Φαναριού. Πάντως, το πρόβλημα της ταύτισης της αρχαίας πόλης παραμένει ανοικτό, μέχρι να εντοπισθεί επιγραφική μαρτυρία. Μητρόπολη Η αρχαία Μητρόπολη, μία εξίσου σημαντική πόλη της Εστιαιώτιδας, βρισκόταν στους πρόποδες των Αγράφων, στη θέση της σημερινής ομώνυμης κωμόπολης με παλαιότερη ονομασία “Παλιόκαστρο”, σε απόσταση 9 χλμ. δυτικά της Καρδίτσας. Την ταύτισή της οφείλουμε στην επιγραφή “ΠΟΛΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ”, σε γωνιόλιθο μιας παλιάς οικίας. Δημιουργήθηκε στις αρχές του 4ου αι. π.Χ. από το συνοικισμό τριών μικρών οικισμών της περιοχής. Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη γνώρισε κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή. Η πόλη έκοψε νομίσματα στις αρχές του 4ου αι. π. Χ. Τον 3° αι. π.Χ. συνεχίζονται οι αργυρές και χάλκινες νομισματικές κοπές. Τα νομίσματα της πόλης στην πίσω όψη τους μαζί με τις παραστάσεις φέρουν και επιγραφές, όπως ΜΗΤΡΟ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ ή ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΤΩΝ. Κατά τη διάρκεια σωστικών ανασκαφικών εργασιών τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αποκαλυφθεί πολλά αρχαιολογικά στοιχεία. Τμήματα της αμυντικής οχύρωσης της των κλασικών χρόνων έχουν ανασκαφεί σε οικόπεδα και αγρούς της σύγχρονης κωμόπολης. Σ’ ένα πλάτωμα περίπου 2 χιλ. δυτικά του σύγχρονου οικισμού της Μητρόπολης βρίσκεται ο αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα στη θέση “Λιανοκόκκαλα”. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως έναν εκατόμπεδο, περίπτερο, δωρικό ναό με εσωτερική κιονοστοιχία και διαστάσεις 31,00 Χ 13,75 μ. Ο ναός διέθετε πέντε (5) δωρικού ρυθμού κίονες στις στενές πλευρές και έντεκα (11) στις μακρές. Ήταν αφιερωμένος στο θεό Απόλλωνα, σύμφωνα με ενεπίγραφη αναθηματική στήλη που βρέθηκε μέσα στο σηκό. Χρονολογείται λίγο πριν τα μέσα του 6ου αι π. Χ., ενώ καταστράφηκε από πυρκαγιά τον 2° αι. π. Χ. Επίσης, ένα σημαντικό μνημείο του νομού Καρδίτσας, ο μυκηναϊκός θολωτός τάφος του Γεωργικού, βρίσκεται στη χώρα της αρχαίας Μητρόπολης. Αργιθέα Ο αρχαιολογικός χώρος της Αργιθέας βρίσκεται στη θέση “Ελληνικά”, 2 χλμ. νοτιοανατολικά του σημερινού χωριού, στην πορεία της πιο σύντομης οδού, που συνέδεε την αρχαία Αμβρακία -σημερινή Άρτα- με τους αρχαίους Γόμφους -σημερινό Μουζάκι. Αυτή χρησιμοποίησαν και οι Ρωμαίοι για την είσοδο τους στη θεσσαλική πεδιάδα κατά το δεύτερο μακεδονικό πόλεμο, το 198 π.Χ. Η θέση ταυτίζεται από πολλούς ερευνητές με την πρωτεύουσα των Αθαμάνων Αργιθέα ή Αργεθία (W. Leake, Ν. Γεωργιάδης, F. Stahlin). Η αρχαία πόλη ήταν ιδρυμένη στη μεσημβρινή απότομη πλαγιά που ορίζεται από το ρέμα Πλατανιάς στα νοτιοανατολικά. Ορατά είναι τα ερείπια της πόλης κατά μήκος του σημερινού δρόμου Μουζακίου – Άρτας, όπως μεγάλοι αναλημματικοί τοίχοι και τοίχοι οικοδομημάτων, που είναι κατασκευασμένοι από ντόπιους πελεκημένους λίθους. Ανατολικά της πόλης έχει αποκαλυφθεί σημαντικό τμήμα του νεκροταφείου της. Ένα ακόμη νεκροταφείο της αρχαίας πόλης έχει ερευνηθεί εν μέρει στη δυτική πλευρά, στο “Μουτσιάρα”. Ερευνήθηκαν περισσότεροι από 230 κιβωτιόσχημοι τάφοι, κατασκευασμένοι στη χαλικώδη επίχωση ή στο λαξευμένο βράχο από ντόπιες πλακαρές πέτρες. Στο ανατολικό όριο του αρχαίου νεκροταφείου αποκαλύφθηκε ένα αξιόλογο ταφικό μνημείο, το οποίο σώζεται σε ύψος 2.30 μ., έχει ορθογώνια κάτοψη και είναι κτισμένο στο λαξευμένο φυσικό βράχο. Στα νεκροταφεία της Αργιθέας επικρατούσε το έθιμο του ενταφιασμού του νεκρού σε ύπτια δέση, με το κεφάλι στα δυτικά. Τα κτερίσματα των τάφων ήταν πήλινα, γυάλινα και μεταλλικά αγγεία, λυχνάρια, μαχαίρια, αιχμές δοράτων, διάφορα κοσμήματα, αργυρά και χάλκινα νομίσματα. Η χρήση του νεκροταφείου της αρχαίας πόλης ορίζεται από τον 4° ως τον 1° αι. π.Χ. Κιέριον Ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος του Κιερίου, της σημαντικότερης πόλης της αρχαίας τετράδας “Θεσσαλιώτιδος”, βρίσκεται μέσα στην πεδιάδα, σε απόσταση 13 χλμ. ανατολικά της Καρδίτσας και 3 χλμ. βορειοδυτικά των Σοφάδων, στο χωριό Πύργος Κιερίου. Ιδρύθηκε στα ιστορικά χρόνια, στη θέση της ομηρικής “Άρνης”. Για την περιοχή γίνονται αναφορές από αρχαίους συγγραφείς (Ησίοδο, Θουκυδίδη, Στρά6ωνα, Τίτο Λίβιο, Στέφανο Βυζάντιο) και περιηγητές του 19ου αι. Αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς ως Κιάριον, Κίερον ή Πιέριον. Το Κιέριον έλεγχε τις διαβάσεις προς κάθε κατεύθυνση δια μέσου της πεδιάδας, γεγονός που καθιστούσε την πόλη ισχυρή. Κατά την κλασική εποχή αναπτύχθηκε οικονομικά και διέθετε όλα τα χαρακτηριστικά της πόλης – κράτους. Στο πρώτο μισό του 4ου αι. π.Χ. χαρακτηρίζεται πρωτεύουσα της Θεσσαλιώτιδας και κόβονται τα πρώτα αργυρά και χάλκινα νομίσματα με την επιγραφή ΚΙΕΡΙΕΩΝ. Στις παραστάσεις των νομισμάτων εικονίζονται ο Δίας με αετό στο αριστερό του χέρι, η Άρνη να παίζει αστραγάλους, κεφαλή του Ποσειδώνα ή του Απόλλωνα, ίππος που καλπάζει ή ο θεός Ασκληπιός καθισμένος σε βράχο και μπροστά του φίδι που ελίσσεται. Η λατρεία του Ασκληπιού επαληθεύτηκε από την εύρεση ιερού αφιερωμένου σ’ αυτόν στη χώρα του Κιερίου, στη δέση “Παλιόκαστρα” της κτηματικής περιφέρειας των Αγίων Θεοδώρων, επάνω στην πορεία αρχαίου δρόμου που συνέδεε το Κιέριο με το αρχαίο Μεθύλιο. Το ιερό χρονολογείται στον 4° με 3° αι. π.Χ. Αναφορά γίνεται ακόμα και για άλλες πόλεις, όπως Πειρασιαί, Μεθύλιον, Παλαμάς, Βλοχός, Πέτρινος και Συκεώνα. ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ AVACUMMar 20, 2012 11:36 AM Με το όνομα Ευρύπυλος αναφέρεται στην ελληνική μυθολογία Θεσσαλός ήρωας, γιος του Ευαίμονα. Πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο ως ηγεμόνας. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Τροίας σκότωσε τους Τρωαδίτες Υψήνορα, Μέλανθο και Απισάωνα, αλλά τραυματίσθηκε ο ίδιος από τον Πάρι, οπότε τον θεράπευσε ο Νέστορας. Ο Ευρύπυλος βοήθησε στην αρπαγή του Παλλαδίου και ήταν ένας από τους άνδρες που μπήκαν μέσα στον Δούρειο Ίππο. Τους πολεμιστές από τη Φυλάκη οδηγούσε ο γενναίος Πρωτεσίλαος, ενώ τους πολεμιστές από το Ορμένιο, ο Ευρύπυλος, ο σπουδαίος γιος του Ευαίμονα. Τα παλικάρια από την Τρίκκη, την Ιθώμη και την Οιχαλία, οι ιητήρες, δηλαδή οι γιατροί Ποδαλείριος και Μαχάων και τους πολεμιστές από τις Φερές, ο βασιλιάς Εύμηλος, ο αγαπημένος γιος του Αδμήτου. Τους μαχητές της Μελιβοίας οδηγούσε ο δεινός χειριστής του τόξου Φιλοκτήτης,• τους Λαπίθες,ο πολεμοχαρής Πολυποίτης, ο γιος του Πειριθόου,τους Μάγνητες ο γοργοπόδαρος Πρόθοος,τους Αινειάνες και τους Περραιβούς,ο Γουνέας. Ο Όμηρος στην Ιλιάδα του (Β 684) ονομάζει το σύνολο των Ελλήνων ως Αχαιούς ή Δαναούς ή Αργείους. Αντίθετα, με το όνομα Έλληνες αποκαλεί μόνο τους κατοίκους της Νότιας Θεσσαλίας, που πήραν αυτό το όνομα από τον πρόγονό τους Έλληνα, απόγονο του Δευκαλίωνα. Από τη Θεσσαλία έλαβαν μέρος στην Τρωική εκστρατεία τα πιο κάτω βασίλεια: 1. Των Μαγνητών της Μελίβοιας με επικεφαλής τον Φιλοκτήτη και το Μέδοντα και στρατό από τις πόλεις Μηθώνη, Θαυμακίη(α) και Ολιζών με επτά πλοία. 2. Των Μαγνητών του Πηλίου και της Ομόλης με αρχηγό τον Πρόθοο που έστειλε στρατό με σαράντα πλοία. 3. Των Λαπιθών με επικεφαλή το βασιλιά της Λάρισας Πολυποίτη(γιος του Πειρίθου) με σαράντα πλοία και στρατό από τις πόλεις Άργισσα, Γυρτών, Ολοοσσών, Όρθη και Ηλώνη (Ιλιάδα Β 738). Συνοδός βασιλιάς ήταν κι ο Λεοντεύς. 4. Από το βασίλειο του Ευρυπύλου οι πόλεις Ορμένιον,Υπέρεια Κρήνη,Τίτανος και Αστέριον έστειλαν στόλο επίσης σαράντα πλοίων με τον ίδιο του βασιλιά τους επικεφαλής. 5. Από τους Μυρμιδόνες ή Έλληνες, τους κατοίκους δηλαδή της Αχαΐας Φθιώτιδας (περιοχή από τα σημερινά Φάρσαλα μέχρι τονΣπερχειό ποταμό), συμμετείχαν οι πόλεις Άργος Πελασγικόν, Άλος (ή Άλως), Αλόπη, Τρηχίς, Φθία (Φάρσαλα),Ελλάς με στρατό και πενήνταπλοία έχοντας αρχηγό το βασιλιά Αχιλλέα. 6. Από το βασίλειο του Πρωτεσίλαου οι πόλεις Φυλάκη,Πύρασος,Ιτών,Αντρών και Πτελεός έστειλαν επανδρωμένα σαράντα πλοία έχοντας επικεφαλής τον Πρωτεσίλαο και τον Ποδάρκη. 7. Από το βασίλειο του Εύμηλου, γιου του Άδμητου, με επικεφαλής το βασιλιά τους, οι πόλεις Φεραί,Βοίβη,Γλαφύραι και Ιωλκός έστειλαν ένδεκα εξοπλισμένα πλοία. 8. Από τη ΒΔ Θεσσαλία συμμετείχε ο Γουνεύς, βασιλιάς των Περραιβών με στρατό από την περιοχή του Τιταρησσού και είκοσι δύο πλοία. 9. Τέλος από το βασίλειο των Ασκληπιάδων (της μελλοντικήςΕστιαιώτιδας) στρατό και στόλο τριάντα πλοίων έστειλαν οι ηγέτες Μαχάων και Ποδαλείριος από τις πόλεις Τρίκκη, Ιθώμη και Οιχαλίη.Μάλιστα οι δυο τελευταίοι ηγέτες – ως γιοι του Ασκληπιού- ήταν οι ιατροί στον Τρωικό πόλεμο, ο Μαχάων μάλιστα σκοτώθηκε στην Τροία.(Για τις θεσσαλικές πόλεις που συμμετείχαν στον πόλεμο δες την Ιλιάδα Β 680 – 760)